Αναμφισβήτητα ζούμε σε μια εποχή όπου η επιστήμη και η τεχνολογία κάνουν
θαύματα, τα ανθρώπινα διακαιώματα έχουν
πλέον κατοχυρωθεί και ο άνθρωπος αποτελεί πλέον αυταξία. Κανονικά η παραπάνω
λατινική φράση που ταυτίζει τον άνθρωπο με λύκο θα έπρεπε να μην έχει θέση στις
ευνομούμενες κοινωνίες μας. Πού άραγε κάναμε το λάθος ως ανθρωπότητα και η εν
λόγω ταύτιση αδικεί κατάφωρα το λύκο;
Καθημερινά η ανθρωπότητα βιώνει έντονα στις μέρες μας την καταστρατήγηση
των δικαιωμάτων του ανθρώπου με το χειρότερο δυνατό τρόπο. Βομβιστικές
επιθέσεις αυτοκτονίας με θύματα χιλιάδες ανύποπτους ανθρώπους. Επιθέσεις τυφλής
βίας σε σχολεία, σε Πανεπιστήμια και σε
συναυλιακούς χώρους αφήνουν πίσω τους
νεκρούς, τραυματίες, τρόμο και ανείπωτη δυστυχία. Ακόμα σε διάφορες χώρες παιδιά πωλούνται ως σκλάβοι
και εργάζονται σε βαριές δουλειές με ολέθριες συνέπειες για την υγεία τους. Δεν
πρέπει βέβαια να αγνοούμε τη βάρβαρη μεταχείριση των γυναικών σε πολλά κράτη,
στα οποία οι γυναίκες δεν έχουν κανένα δικαίωμα, χρησιμοποιούνται ως αντικείμενα και
κακοποιούνται συστηματικά. Συνάμα
σύμφωνα με έρευνες ένας στους εφτά ανθρώπους στον πλανήτη ζουν με ένα δολάριο
την ημέρα και πεθαίνουν καθημερινά από ασθένειες που στο σύγχρονο πολιτισμένο
κόσμο έχουν πια εξαφανισθεί. Έτσι παρατηρούνται κραυγαλέες οικονομικές αντιθέσεις
μεταξύ των μολυσμένων από την ευμάρεια εκατομυριούχων του πολιτισμένου κόσμου
και των ανθρώπων που καθημερινά πεθαίνουν από την πείνα. Και όλα αυτά έρχεται
να τα συμπληρώσει ο πόλεμος που για άλλη μια φορά κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη
πάνω από τα κεφάλια της ανθρωπότητας.
Τί φταίει άραγε και οι διακηρύξεις του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού δεν
εφαρμόστηκαν ποτέ στην πράξη και έμειναν γράμμα κενό; Ως βασικό αίτιο για την τραγική
κατάσταση που παρουσιάζει ο κόσμος μας είναι η ακόρεστη μανία του ανθρώπου για
γρήγορο πλουτισμό. Υπάρχουν άνθρωποι που κινούν τα νήματα της παγκόμιας
οικονομίας, οι οποίοι κερδοκοπούν πάνω στη δυστυχία εκατομυρίων ανθρώπων ανά
τον κόσμο. Άνθρωποι επιφανείς, τυλιγμένοι με τον μανδύα του καθωσπρεπισμού,
ελέγχουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, για να ετεροκατευθύνουν τις μάζες και να καλλιεργούν το φανατισμό, το
ρατσισμό και το εθνικιστικό μίσος, με σκοπό πάντα την εξυπηρέτηση των συμφερόντων
τους. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε πως ο πόλεμος εξυπηρετεί πάντα τους ισχυρούς.
Γιατί όμως οι λαοί δεν αντιστέκονται απέναντι σε αυτήν την παράνοια που
ετοιμάζεται να βάψει με αίμα για άλλη μια φορά τον πλανήτη; Άλλωστε γνωρίζουμε
πως, αν οι λαοί αφυπνισθούν, οι τύραννοι αποδεικνύονται γίγαντες με πήλινα
πόδια. Γιατί, αντί να είμαστε αυτόνομες οντότητες, προτιμήσαμε να μετατραπούμε
σε ετεροκατεθυνόμενα όντα, άθυρμα στα χέρια των ισχυρών. Γιατί παραγκωνίσαμε το
πνεύμα και τους πνευματικούς ανθρώπους και αλλοτριωθήκαμε από την επίπλαστη
ευμάρεια που μας πρότειναν τα μέσα ενημέρωσης. Γιατί αντί να ενστερνιστούμε τις
αρχές του ανθρωπισμού, αφήσαμε το πνεύμα μας απροστάτευτο απέναντι στις θεωρίες
μίσους και στο θρησκευτικό φονταμενταλισμό. Γιατί αφήσαμε το κτήνος που
κρύβουμε μέσα μας να γιγαντωθεί και να μας αφήσει πνευματικά υπολελειμένους και
συναισθηματικά ανάπηρους. Γιατί αγνοήσαμε τις πράξεις βίας όσο ήταν μακριά μας
και αφυπνισθήκαμε μόνο όταν η τρομοκρατία έφτασε στη γειτονιά μας. Γιατί ακόμα
σκεφτόμαστε εγωκεντρικά και βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από τη δική μας
περιορισμένη οπτική γωνία. Γιατί ακόμα διαχωρίζουμε τους ανθρώπους ανάλογα με
το θρήσκευμα, το χρώμα, και την εθνικότητα. Γιατί αντί να διδαχθούμε από τις
αιματοχυσίες, τις γενοκτονίες και τον πυρηνικό όλεθρο των δύο προηγούμενων
παγκοσμίων πολέμων, εμείς μάθαμε να μισούμε τους αλλοεθνείς και όχι την ίδια τη
βία. Έτσι λοιπόν αφήσαμε τους εαυτούς μας απροστάτευτους απέναντι στο μίσος,
βυθιστήκαμε στην αμάθεια και για άλλη μια φορά γοητευθήκαμε από το ρατσιστικό
παραλήρημα των δημαγωγών, με αποτέλεσμα
να φέρουμε την ανθρωπότητα στο χείλος της καταστροφής.
Για όλους αυτούς τους λόγους οι άνθρωποι του πνεύματος πρέπει να
σταματήσουν να τηρούν σιγήν ιχθύος και να προβάλουν σθεναρά αντίσταση απέναντι
στη λαίλαπα του μίσους και της προπαγάνδας, άλλωστε όπως έλεγε και ο Πλάτωνας η
άγνοια είναι η ρίζα και ο μίσχος όλου του κακού. Η γνώση λοιπόν είναι το
μοναδικό όπλο στα χέρια των απλών ανθρώπων προκειμένου να μην ευοδωθούν τα
νοσηρά σχέδια αυτών που θέλουν για άλλη μια φορά να θυσιάσουν ανθρώπινες ζωές
στο βωμό του συμφέροντος. Πρέπει λοιπόν να διδαχθούμε από την Ιστορία ότι ο
πόλεμος και οι φρικαλαιότητες που τον ακολουθούν ποτέ δεν ωφέλησε κανέναν λαό.
Επίσης η φιλοσοφία που δεν είναι τίποτε
άλλο παρά η ορθολογική αντιμετώπιση των πραγμάτων, πρέπει να βοηθήσει τον
πλανημένο σύγχρονο άνθρωπο να διευρύνει την κοσμοαντίληψή του και να δει την
πραγματικότητα από μια διαφορετική οπτική γωνία. Ας μην ξεχνάμε ότι το μοναδικό
εμβόλιο απέναντι στην πνευματική ασθένεια του εθνικισμού και του ρατσισμού
είναι η ανθρωπιστική παιδεία. Μόνο έτσι θα χτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του,
γιατί ως γνωστόν η βία φέρνει βία και μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ένα
φαύλο κύκλο φρίκης και δυστυχίας.
Έτσι λοιπόν αντί για το σύνθημα «Είμαστε όλοι Γάλλοι» ας χρησιμοποιήσουμε
το ευρύτερο «Είμαστε όλοι άνθρωποι». Ας γίνει η παιδεία και ο ανθρωπισμός
τροχοπέδη απένατι στο μίσος και τον εγωισμό του σύγχρονου ανθρώπου. Ας βγούμε
από τον εφησυχασμό και την αδράνεια, γιατί οι αδρανείς άνθρωποι είναι το
καλύτερο υλικό πάνω στο οποίο χτίζονται οι δικτατορίες. Επειδή όμως ο κόσμος
δεν αλλάζει με ευχές, ας μεταλαμπαδεύσουμε τα διδάγματα του ελληνικού πνεύματος,
αλλά και της Γαλλικής επανάστασης προκειμένου να πετύχουμε την ειρηνική
συνύπαρξη των ανθρώπων αλλά και να προστατευθούν εμπράκτως τα δικαιώματα όλων
ανεξαιρέτως των ανθρώπων. Άλλωστε ο πόλεμος και η βία δεν είναι φυσική
καταστροφή, απενατίας προκαλείται από τον άνθρωπο και ότι προκαλείται από τον
άνθρωπο είναι καταδικασμένο και να αλλάζει από αυτόν.
