Πανελλήνιες 2013 Επάλ Νεοελληνική γλώσσα. (Θέματα και απαντήσεις)

 Πανελλήνιες 2013 Επάλ Νεοελληνική γλώσσα. (Θέματα και απαντήσεις)

 ΚΕΙΜΕΝΟ

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η σημερινή οικονομική κοινωνική ζωή είναι ως ένα μεγάλο σημείο πλημμυρισμένη και κυριευμένη από τη διαφήμιση.

Όπου κι αν γυρίσει κανένας σήμερα το βλέμμα του, έστω και για μια στιγμή, δεν μπορεί παρά να πέσει το μάτι του επάνω στη διαφήμιση, κι όπου δεν τη βλέπει ακόμη, την ακούει.[…] Εφημερίδες, περιοδικά εικονογραφημένα και μη, δρόμοι, σιδηροδρομικοί σταθμοί, γραφεία ταξιδίων, μετώπες σπιτιών, μανδρότοιχων είναι πλημμυρισμένα από διαφήμιση, από χαρτιά, εικόνες, κείμενα, χρώματα κλπ., πράγματα διαφήμισης. Είναι ένα φαινόμενο του βιομηχανικού πνεύματος και της προόδου του τεχνικού πολιτισμού, που έχει διαποτίσει το συνειδητό, όσο και το υποσυνείδητο του ψυχικού κόσμου μας.[…]

Ωστόσο, κανένας προωθητής της διαφήμισης, δεν μπορεί ν’ αρνηθεί τους κοινωνικούς κινδύνους που κλείνει μέσα της η διαφήμιση, όταν αυτή διαβαίνει ορισμένα όρια. Σοβαροί ερευνητές του προβλήματος της διαφήμισης παρατηρούν ότι εκείνη η διαφήμιση αξίζει, που διαφημίζει μόνο το καλό εμπόρευμα, το καλό προϊόν, εκείνη που δε διαφημίζει περισσότερο απ’ ό,τι προσφέρει.

Πέρα όμως απ’ αυτές τις παρατηρήσεις, υπάρχουν και οι κακές μέθοδοι και οι κακοί σκοποί της διαφήμισης, οι οποίοι πάλι βάζουν σε συλλογή τους αντικειμενικούς ερευνητές αυτού του φαινομένου. Παρατηρούν, π.χ., πώς επιτίθεται, πώς ορμά η διαφήμιση προς το κοινό συνειδητά και ραφιναρισμένα¹, για να προκαλέσει με την υποβολή τεχνητές ανάγκες, δηλαδή να παραπλανήσει το κοινό να αγοράσει εμπορεύματα, τα οποία δεν έχει καθόλου ανάγκη και τα οποία ακόμη μπορούν να αποβούν και προς βλάβη του. Με την υποβολή σπρώχνει τον άνθρωπο προς τη χωρίς μέτρο χρήση των απολαυστικών αγαθών, μια ώθηση που κλείνει αρκετούς κοινωνικούς κινδύνους.

Κι όχι μόνο αυτό, παρά με την υπερβολή και την υποβολή της η διαφήμιση προσπαθεί να ξυπνήσει τη βουλιμία² προς τα υλικά αγαθά, πέρα από την πρέπουσα και δικαιολογημένη κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων, έτσι που να αδυνατίζει την αγοραστική δύναμη για άλλα αναγκαία και λογικά πράγματα. Έτσι η διαφήμιση, όπου λείπει η κοινωνική ευθύνη από τους παράγοντές της, εκεί σκορπά μέσα στην κοινωνία ένα μεγάλο κακό.

Η διαφήμιση αποπλανά και διαφθείρει, γιατί ο σημερινός άνθρωπος της μαζικής κοινωνίας είναι πολύ ευεπίφορος³ στη μαζική υποβολή. Αυτή η αιχμαλωσία την οποία υφίσταται ο άνθρωπος από την υποβολή και από τα άλλα μέσα της διαφήμισης, τον φτάνει στο σημείο ν’ ακολουθεί με κλειστά τα μάτια. Τον φτάνει στο σημείο ν’ ακολουθεί γραμμή χωρίς σκέψη, χωρίς έρευνα και εξέταση.

Η διαφήμιση μπορεί βέβαια, χωρίς αμφιβολία, να αποβεί κοινωνικά ωφέλιμη. Να συμβάλει πολύ στην πρόοδο και στο δυνάμωμα της ελεύθερης οικονομίας, όταν εκτελεί την αποστολή της κατά θετικό τρόπο, όταν αντικρίζεται και ενεργεί σαν διαφώτιση του κοινού, σαν προσανατολισμός σε ό,τι είναι συμφέρον στον αγοραστή, όταν αυτή κρατιέται μέσα στα όρια, μέσα στο πρέπον, όταν αφήσει τις χοντροκομμένες μεθόδους του ψεύδους και της απάτης ή της φαινομενικής αλήθειας.

1.ραφιναρισμένα: έντεχνα, επιδέξια

2.βουλιμία: λαιμαργία, έντονη επιθυμία

3.ευεπίφορος: επιρρεπής, αυτός που παρασύρεται εύκολα

Ιω. Ν. Ξηροτύρης, 1965, «Επίκαιρα Κοινωνικά Προβλήματα»

Θέματα

Α.1 Να γράψετε την περίληψη του κειμένου, που σας δόθηκε, χωρίς δικά σας σχόλια (90-110 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. «Η διαφήμιση μπορεί βέβαια, χωρίς αμφιβολία, να αποβεί κοινωνικά ωφέλιμη». Σε μία παράγραφο 80-100 λέξεων να σχολιάσετε την παραπάνω άποψη του συγγραφέα.

Απ. Η διαφήμιση μπορεί βέβαια, χωρίς αμφιβολία, να αποβεί κοινωνικά ωφέλιμη. Αυτό ισχύει καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διαφήμιση είναι το κατεξοχήν μέσο το οποίο μπορεί να δώσει ώθηση στην αγορά και να συμβάλει τα μέγιστα στην οικονομική τόνωση και την ανάπτυξη του εμπορίου. Συνάμα με τη βοήθειά της οι καταναλωτές μπορούν να ενημερωθούν έγκυρα και έγκαιρα για τα προϊόντα που κυκλοφορούν και με βάση αυτές τις πληροφορίες να κάνουν χρήσιμες αγορές. Ακόμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη της διαφήμισης για να διαδώσουμε κοινωνικά μηνύματα και έτσι να συμβάλουμε στην καταπολέμηση φαινομένων κοινωνικής παθογένειας που ταλανίζουν ανελέητα τη χώρα μας. Βέβαια για να επιτευχθούν τα παραπάνω η σωστή χρησιμοποίησή της κρίνεται επιτακτική ανάγκη. 

Μονάδες 15

Β2. Ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου «Όπου κι αν γυρίσει … κόσμου μας» χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς την επίκληση στη λογική. Να εντοπίσετε τα μέσα πειθούς στην παράγραφο αυτή.

Απάντηση: Τα μέσα πειθούς είναι τα τεκμήρια και το είδος των τεκμηρίων παραδείγματα.

Μονάδες 5

Β3.α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις, χωρίς να αλλάζει το νόημα του κειμένου: διαβαίνει, συλλογή, Παρατηρούν, τεχνητές, πρόοδο. (Μον. 5)

Απαντήσεις
α. υπερβαίνει ξεπερνά β. σκέψη γ. Διακρίνουν αντιλαμβάνονται δ. επίπλαστες φτιαχτές ε. ανάπτυξη εξέλιξη.

β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: αρνηθεί, δικαιολογημένη, λογικά, ωφέλιμη, διαφώτιση. (Μον. 5)
α. αποδεχθεί β. αδικαιολόγητη γ. παράλογα δ. βλαπτική ε. παραπλάνηση συσκότιση. 

Μονάδες 10

Β4. Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία της τελευταίας παραγράφου του κειμένου: «Η διαφήμιση μπορεί … φαινομενικής αλήθειας».
Θ.Π. " Η διαφήμιση μπορεί...ωφέλιμη"
Λεπτομέρειες "Να συμβάλει...φαινομενικής αλήθειας"
Κατακλείδα δεν υπάρχει.

Μονάδες 5

Γ1. Σε ένα άρθρο (500-600 λέξεις), που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας, να αναφερθείτε:

α) στις αρνητικές πλευρές της διαφήμισης και

β) στους παράγοντες που βοηθούν στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης των νέων απέναντι στα αρνητικά μηνύματα της διαφήμισης. 

Επιμέλεια απαντήσεων Τσεκουράκης Πολυχρόνης

Norman Parkinson Φωτογραφίες και βιογραφικά στοιχεία.

Ο Norman Parkinson γεννήθηκε το 1913 και ξεκίνησε την καριέρα του σαν φωτογράφος το 1931. Το 1934, σε ηλικία 21 ετών, άνοιξε το στούντιο του στο Λονδίνο μαζί με τον Norman Kibblewhite. Κάνει τα πρώτα του βήματα σαν φωτογράφος πορτρετίστας των μεγαλοαστικών κύκλων του Λονδίνου. Έτσι το 1935 έκανε την πρώτη του έκθεση με πορτρέτα νεαρών δεσποινίδων της καλής κοινωνίας αλλά και διασημοτήτων της εποχής όπως η Vivien Leigh και η Noel Coward αλλά με έναν δικό του πολύ ιδιαίτερο τρόπο.

Από τους αριστοκρατικούς κύκλους πέρασε στην υψηλή ραπτική και το έκανε φωτογραφίζοντας για την αγγλική έκδοση του Harper’s Bazaar. Στη Νέα Υόρκη άρχισε τη συνεργασία του με το Vogue. Συνέχισε να κάνει πορτρέτα, φωτογραφίζοντας παράλληλα και τις διάφορες collection μόδας, κυρίως στο Παρίσι.  

Επηρεάζεται εκείνη την εποχή πολύ από τον ούγγρο Martin Munkacsi που έκανε τις φωτογραφίες μόδας έξω από το στούντιο, δίνοντας κίνηση στα μοντέλα του. Ο Parkinson, συμβάλλει κι αυτός στην απελευθέρωση της φωτογραφίας μόδας ξεφεύγοντας από την στατικότητα  του στούντιο και επηρεάζει με την σειρά του σημαντικά τους σύγχρονους φωτογράφους.  Προτιμά να φωτογραφίζει έξω και προσπαθεί να εντάξει τα μοντέλα του σε καθημερινές στιγμές δίνοντας την αίσθηση του τυχαίου, είτε στον δρόμο, είτε κάνοντας σπορ δίνοντας την ζωντάνια που στερεί το στούντιο, ενώ η κίνηση που προσδίδει είναι έντονο χαρακτηριστικό στις φωτογραφίες του. To 1938 στις φτογραφίες του μπαίνει και το χρώμα.

Στον Β' παγκόσμιο πόλεμο υπηρετεί σαν φωτογράφος με αναγνωριστικά αεροπλάνα πάνω από την Γαλλία. Η δουλειά του γίνεται πλέον διάσημη για την ζωντάνια, τον αυθορμητισμό και το χιούμορ καθώς και για την δημιουργική χρήση των εξωτερικών χώρων.  Αρχίζοντας από την Ιταλία και τις ΗΠΑ, βγάζει τα μοντέλα του στον δρόμο, που κυκλοφορούν ανάμεσα στους περαστικούς δημιουργώντας happenings και προκαλούν πολλές κωμικές καταστάσεις με τις αντιδράσεις των περαστικών. Για τον Norman Parkinson, η φωτογραφία είναι μια έκφραση της «χαράς και της ζωής» και δεν είναι ποτέ ανιαρή. Πολλές φορές συμμετείχε και ο ίδιος στις φωτογραφίες του διασκεδάζοντας όπως σ' αυτήν που φαίνεται κρεμασμένος ανάποδα.  

Το 1947 παντρεύτηκε με το cover girl Wenda Rogerson την οποία χρησιμοποιεί συχνά σαν μοντέλο. Το 1960 σταμάτησε τη συνεργασία του με το Vogue, άρχισε τη συνεργασία του με το περιοδικό Queen και έκανε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση των φωτογραφιών του. Το 1964 απαθανατίζει τους Beatles. Όταν έληξε το συμβόλαιο του με το Queen, ξαναγυρίζει στο Vogue, όπου οι δουλειές του τον φέρνουν στο Περού, την Αιθιοπία, τις Σεϋχέλλες, την Κεϋλάνη και το Μεξικό. Το 1974 γίνεται ο επίσημος φωτογράφος της αγγλικής βασιλικής οικογένειας. Τα πορτρέτα που έκανε, και κάνει, για την αγγλική βασιλική οικογένεια είναι χαρακτηριστικά και διεθνώς γνωστά. Το 1981 κάνει μία ακόμη αναδρομική έκθεση στη National Portrait Gallery του Λονδίνου και το 1984 ο εκδοτικός οίκος Weidenfeld & Nicolson παρουσιάζει στο Λονδίνο το βιβλίο του Life Work.

Ο Norman Parkinson δεν πήρε ποτέ την σφραγίδα του καλλιτέχνη έτσι όπως την γνωρίζουμε ήι την αναζητούμε σε άλλους φωτογράφους, όμως οι φωτογραφίες του κάνουν πολλές φορές την υπέρβαση. Ανδρώθηκε φωτογραφικά στην εποχή της αθοώτητας, που ήταν η εποχή του μεσοπολέμου, πολύ πριν δημιουργηθούν τα τερτίπια του μάρκετινγκ και των εκδοτών (έτσι τουλάχιστον όπως τα γνωρίζουμε σήμερα) φωτογραφίζει αφήνοντας την ψυχή του ελέυθερη και καταφέρνει να βγάζει κομμάτια του εαυτού του μέσα στις φωτογραφίες του. Διασκέδαζε την ζωή φωτογραφίζοντας και όχι μόνο φωτογραφίζοντας, αφού το 1963 όταν μετακόμισε σε νησάκι της Καραϊβικής (Tobago) φτιάχνοντας μια φάρμα με γουρούνια, κατασκεύασε προϊόντα από χοιρινό και έδωσε αυτοσαρκαζόμενος στα προϊόντα του την επωνυμία ''Porkinson's Bangers''. Είναι όμως και ένας ρεαλιστής αφού ο ίδιος έλεγε: ''Ενας φωτογράφος χωρίς περιοδικό πίσω του, είναι ένας γεωργός χωρίς χωράφι''.  Πέθανε στις 15 Φεβρουαρίου του 1990.

Για περισσότερα εδώ

Εχοντας δουλέψει για τα περιοδικά «Vogue» και «Harper's Bazzar», αλλά και για την βρετανική «Royal Air Force» κατά τη διάρκεια του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πάρκινσον ήταν ο διασημότερος φωτογράφος μόδας από τη δεκαετία του '40 μέχρι και τη δεκαετία του '90. Ηταν αυτός που τόλμησε να βγάλει τα μοντέλα από τα κλειστά στούντιο και να τα βάλει να ποζάρουν σε φυσικούς χώρους και εξωτικές τοποθεσίες.

«Ο Νόρμαν Πάρκινσον ήταν όλα αυτά που θα περίμενες από έναν φωτογράφο στο δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα - κομψός, ακριβής, με κάπως αμφιλεγόμενη φήμη και απόλυτα προσανατολισμένος προς την ομορφιά» δήλωσε ο υπεύθυνος της έκθεσης Τζον Λάνγκλεϊ. «Με την τέχνη του έβαζε ένα πλαίσιο ρεαλισμού στα πρόσωπα που φωτογράφιζε».  

Πηγή το Βήμα

Το ενθουσιασμένο ζευγάρι της φωτογραφίας εκφράζει τη ζωντάνια και την ενέργεια της Νέας Υόρκης, η οποία εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να γίνεται η Μέκκα των φωτογράφων το 1955. 

"Πορτρέτα"

       Για τον καλλιτέχνη η φωτογραφία είναι ο καλύτερος τρόπος να κρατά ημερολόγιο. Με το φακό του ξεκλέβει και απαθανατίζει κάποιες στιγμές λίγο πριν χαθούν για πάντα στην αέναη ροή του γίγνεσθαι. Βέβαια δεν αποτυπώνει απλά την πραγματικότητα αλλά με τους φακούς του διαστρεβλώνει την πραγματικότητα προσπαθώντας να της διδάξει τη θέση που της αξίζει. Στο πορτρέτο, θέμα μας είναι ο άνθρωπος, αυτό το πολύπλοκο και κυρίως αντιφατικό πλάσμα. Σε αυτήν την κατηγορία φωτογράφισης ο φωτογράφος προσπαθεί συλλάβει και να αποτυπώσει όλες εκείνες τις συναισθηματικές αποχρώσεις που κρύβει το ανθρώπινο πρόσωπο, αλλά και τα δικά του ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία μέσα από τον τρόπο που θα επιλέξει να αποδώσει το θέμα του. Προσπαθεί με τα μέσα που διαθέτει να εξωτερικεύσει την εσωτερικότητα. Και αυτό θα το πετύχει μεταφράζοντας ένα συναίσθημα που βίωσε σε έργο τέχνης, στη συνέχεια ο θεατής θα εισπράξει με τη σειρά του το συναίσθημα αυτό και με την επιδοκιμασία ή την αποδοκιμασία του θα ανατροφοδοτήσει τον καλλιτέχνη. Έτσι η φωτογραφία μετατρέπεται αυτομάτως σε ένα μαγευτικό ταξίδι στο δαιδαλώδη συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου. Ο φωτογράφος θα φτιάξει ένα λαβύρινθο, ο θεατής από την πλευρά του καλείται να πιάσει το μίτο της Αριάδνης και να αποκρυπτογραφίσει τους υπαινιγμούς του καλλιτέχνη φτάνοντας μάλιστα σε ερμηνείες που ο ίδιος ο δημιουργός δεν είχε καν φανταστεί. Μόνο μέσα από αυτήν τη διαλεκτική των συναισθημάτων μπορεί το καλλιτεχνικό έργο να ολοκληρωθεί. 

Χρόνης Τσεκουράκης.

Οι φωτογραφίες και το κείμενο είναι ένα μέρος από την ομαδική έκθεση του Φωτογραφικού Ομίλου  Καβάλας με θέμα το πορτρέτο και ανήκουν στον Τσεκουράκη Πολυχρόνη.