ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΕΠΑ.Λ. Α’ ΟΜΑΔΑΣ
19 ΜΑΙΟΥ 2011
ΚΕΙΜΕΝΟ
Περιβάλλον και ρύπανση
Στη διάρκεια της παρουσίας του στη γη, ο άνθρωπος θεώρησε το φυσικό περιβάλλον ως εχθρό που έπρεπε να υποτάξει, ως υπηρέτη που μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως τροφοδότη από τον οποίο εξαρτιόταν η επιβίωση του. Έτσι, διαδοχικές γεννιές ανθρώπων ασχολήθηκαν με την τιθάσευση ορισμένων στοιχείων της φύσης, την προστασία από πλημμύρες, την αποξήρανση των ελών, την εκχέρσωση δασών κ.ο.κ. [...]. Σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως σε εκείνους των δυτικών χωρών, ο άνθρωπος ανέπτυξε μια εγωκεντρική νοοτροπία για το φυσικό περιβάλλον και, αντί να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος, πίστεψε ότι αυτός υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της δημιουργίας και ότι η υπόλοιπη φύση έχει δημιουργηθεί για δική του χρήση και απόλαυση. [...]
Μέχρι τα τέλη περίπου της δεκαετίας 1960-70, οι διάφορες κοινωνίες, σαγηνευμένες από το όραμα για ευμάρεια και υλική απόλαυση που παρείχε η οικονομική ανάπτυξη, παρέβλεπαν τη βαθμιαία επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος. Την αυξανόμενη ρύπανση των υδάτων και την ακαταλληλότητά τους για αναψυχή ή άλλες χρήσεις, τη βαθμιαία απώλεια της διάυγειας του ατμοσφαιρικού αέρα και τα αυξανόμενα αναπνευστικά προβλήματα και άλλες ενοχλήσεις που προκαλούσε η ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και τις άλλες αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης, τα θεωρούσαν συνήθως ως επουσιώδη ή ως απαραίτητη θυσία για την επίτευξη ενός πολύ σημαντικότερου στόχου, αυτού της οικονομικής ανάπτυξης. Η τελευταία πιστεύονταν ότι θα εξασφάλιζε σε όλους μια ζωή άνεσης και ελεύθερου χρόνου, τη δυνατότητα απασχόλησης με πολιτιστικές δραστηριότητες, τη γενική εκπαίδευση ενηλίκων, την άριστη ιατρική περίθαλψη κ.α. Η στροφή προς τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, που επικράτησε εδώ και μερικές δεκαετίες, ενθάρρυνε τον άνθρωπο να αποπροσανατολίσει την προσοχή και τη δραστηριότητα του στο πως να παράγει και να καταναλώνει όσο γίνεται περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Παράλληλα, η εκπλητική επιστημονική πρόοδος, που έλαβε χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, καλλιέργησε την πεποίθηση ότι η επιστήμη μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα, μεταξύ των οποίων και τα περιβαλλοντικά.
Στο μεταξύ, γίνονταν σε μεγάλο βαθμό αλόγιστη χρήση του περιβάλλοντος, που οδήγησε σε δραματική υποβάθμιση του σε πολύ μεγάλες περιοχές της γής. Ο άνθρωπος απορροφημένος από το στόχο της αύξησης της υλικής ευμάρειας και θαμπωμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, χωρίς να το αντιλαμβάνεται, πριόνιζε το δέντρο πάνω στο οποίο κάθεται και από τους καρπούς του οποίου εξαρτάται η συντήρηση του.
Η αφύπνιση του κόσμου και των κυβερνήσεων ήταν απότομη. Η δυσανασχέτιση για την καταστροφή του περιβάλλοντος φαίνεται ότι βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση για αρκετά χρόνια και συσσωρεύονταν. Άρχισε να εκδηλώνεται σχεδόν ξαφνικά με εκρηκτικό ρυθμό, καθώς πολλαπλασιάζονταν οι ειδήσεις για διάφορες περιβαλλοντικές καταστροφές και συνειδητοποιήθηκε ότι οι ιδιότητες της φύσης που οι οικονομολόγοι των περασμένων αιώνων αποκαλούσαν «πρωτογενείς και άφθαρτες», έχασαν σε μεγάλο βαθμό το δεύτερο από τα εν λόγω χαρακτηριστικά. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα το «φυσικό περιβάλλον» από αντικείμενο αδιαφορίας μετατράπηκε σε κρίσιμο θέμα. Τα φαινόμενα της καταστροφής του και του κοινωνικού και οικονομικού κόστους, που προκαλείται από αυτήν, βρέθηκαν ξαφνικά στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων. Για τις νεότερες ιδίως γεννιές το «φυσικό περιβάλλον» άρχισε να αποτελεί νέο αντικείμενο λατρείας και νέα αφορμή για μαχητικές εκδηλώσεις. Διάφοροι, ειδικοί και μη, συμπεριφέρονται σαν προφήτες και προειδοποιούν ότι η ανθρωπότητα βαδίζει προς βέβαιη καταστροφή και ότι ο homo sapiens, παρόλο που μπόρεσε να προσαρμόσει τις εκάστοτε ανάγκες του στις συνθήκες, που επικρατούσαν κατά τις διάφορες φάσεις της μακράς παρουσίας του στη γη, δεν θα μπορούσε να εξακολουθήσει να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες, γιατί αυτές μεταβάλλονται με εξαιρετικά γρήγορο ρυθμό.
Άρθρο από τον τύπο σε διασκευή.
Τιθάσευση: έλεγχος, υποταγή
Ευμάρεια: αφθονία υλικών αγαθών,άνεση, καλοπέραση.
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου, χωρίς δικά σας σχόλια (80-100 λέξεις)
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το περιεχόμενο της παρακάτω περιόδου της τρίτης παραγράφου του κειμένου: «Ο άνθρωπος απορροφημένος....συντήρησή του».
Απ. Αναμφισβήτητα, ο σύγχρονος άνθρωπος αλλοτριώθηκε από τον άκρατο υλισμό και όντας υπερφίαλος και υπεραισιόδος για την ανάπτυξη της επιστήμης παραμέλησε την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, με ολέθριες συνέπειες για τον ίδιο και τις επερχόμενες γενιές. Η επιστήμη έχασε τον ανθρωπιστικό της χαρακτήρα και αναλώθηκε στην εξυπηρέτηση του συμφέροντος των λίγων σε βάρος του κοινού καλού. Έτσι, ο άνθρωπος έχασε την έννοια του μέτρου, με αποτέλεσμα τώρα να βρισκόμαστε προ των πυλών μιας γενικευμένης οικολογικής καταστροφής, αν φυσικά δεν λάβουμε τα απαραίτητα δραστικά μέτρα.
Β2. Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Απ. Ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφό κάνει επίκληση στη λογική.
Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιεί παραδείγματα (πλημμύρες, αποξήρανση ελών,εκχέρσωση δασών) και επιχείρημα (Σε ορισμένους πολιτισμούς....δική του χρήση και απόλαυση.)και αλήθειες (εγωκεντρική νοοτροπία, πίστεψε ότι υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της φύσης)
Β3. α)Να γράψετε ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις: υπερέχει-υπερισχύει, απώλεια-χάσιμο, ξαφνικά-αναπάντεχα, βέβαιη-σίγουρη, αναμφισβήτητη, μεταβάλλονται-μετατρέπονται.
Β) Να γράψετε από ένα αντώνυμο για την κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: επιδείνωση-βελτίωση, αυξανόμενη-φθίνουσα, επουσιώδη-ουσιώδη, ενθάρρυνε-αποθάρρυνε, πρόοδος-οπισθοδρόμηση συντήρηση αποτελμάτωση.
Β4) Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για την πρώτη παράγραφο.
«Ο εγωκεντρισμός του ανθρώπου ως βασική αιτία καταστροφής του περιβάλλοντος.»
Γ1. Σε μια ημερίδα που οργανώνει το σχολείο σου, με θέμα την καταστροφή του περιβάλλοντος, έχεις οριστεί ως ομιλητής από το 15μελές μαθητικό συμβούλιο. Να εκθέσεις τις απόψεις σου για τους κινδύνους που απειλούν την υγεία του ανθρώπου εξαιτίας του προβλήματος αυτού και να προτείνεις τρόπους απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στη σχολική κοινότητα.(500-600 λέξεις)
ΕΚΘΕΣΗ
Α.Οι κίνδυνοι που απειλούν την υγεία του ανθρώπου εξαιτίας του οικολογικού προβλήματος.
α) Η θερμοκρασία αυξάνεται εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα σε πολλές περιοχές οι άνθρωποι να μην έχουν αρκετό πόσιμο νερό.(λειψυδρία)
β) Η μείωση του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Χωρίς την απαραίτητη προστατευτική ασπίδα του όζοντος, η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να δημιουργήσει αύξηση των περιστατικών του καρκίνου του δέρματος, οφθαλμικές παθήσεις, εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος και εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών.
γ) Τα απορρίματα, τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών, τα λύματα και τα καυσαέρια, μολύνουν τα υπόγεια ύδατα, την ατμόσφαιρα και το υπέδαφος, με ολέθριες συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου.
δ) Η άλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, μολύνει τα υπόγεια ύδατα και εγκυμονει κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών.
ε)Τα πυρηνικά ατυχήματα.
Στ) Η έλλειψη ανακύκλωσης μετατρέπει το υπέδαφος σε σκουπιδότοπο.
ζ) Η ηχορύπανση στις πόλεις μαστίζει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου, και συντελεί στη βαθειά αλλοτρίωση της προσωπικότητάς του. (Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, άνθρωπος ευερέθιστος-αντικοινωνικός)
θ) Μεταλλαγμένα τρόφιμα
Β. Τρόποι απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης μέσα στη σχολική κοινότητα.
1. Περιβαλλοντικές εκδρομές, με σκοπό την ενημέρωση των μαθητών για οικολογικά ζητήματα με τη βιωματική μέθοδο.(πχ Επίσκεψη στον Αρκτούρο, με σκοπό την ενημέρωση για την κατάσταση που βρίσκεται η άγρια ζωή της χώρας μας και πως μπορούμε και εμείς να βοηθήσουμε.)
2. Καλλιέργεια του αισθήματος του εθελοντισμού. (πχ δεντροφυτεύσεις, καθαρισμός περιαστικών δασών κ.α.)
3. Περιβαλλοντικές εργασίες με τη βοήθεια του διαδικτύου.
4. Αισθητική βελτίωση των σχολείων με τη δημιουργία κήπων.
5. Σε κάθε σχολείο πρέπει να υπάρχει ένα οργανωμένο σύστημα ανακύκλωσης.
6. Με τη βοήθεια της ανθρωπιστικής παιδείας οι μαθητές θα γίνουν ευαισθητοποιημένοι πολίτες, θα συνειδητοποιήσουν τον ακατάλυτο δεσμό του ανθρώπου με τη φύση και θα γίνουν μελλοντικά ένας ισχυρός μοχλός πίεσης για τις κυβερνήσεις, έτσι ώστε να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου